Textiel als bindweefsel voor ontmoeting tussen culturen
In het Textielmuseum is er veel aandacht voor de historie van de Tilburgse textiel-industrie en de textielinnovaties door hedendaagse makers. Echter missen we nog een belangrijke stem: die van Tilburgers met een migratie-achtergrond. Ook zijn zij als makers en bezoekers ondervertegenwoordigd in het TextielMuseum. Om de bijzondere kennis van textieltechnieken en de unieke verhalen van de Tilburgse gemeenschappen zichtbaar te maken starten ContourdeTwern, het Stadsmuseum Tilburg en het TextielMuseum het project Bindweefsel.
Kom naar het museum!
De sociale werkers van ContoudeTwern kennen mensen met migratie-achtergrond in de wijk en kunnen hen stimuleren naar het museum te komen. Sociaal werker Shirley van den Broek, van wijkcentrum de Poorten: “Dat werd Tilburg-breed getrokken. We wierven deelnemers bij wijkcentra de Poorten, het Kruispunt, De Ypelaer en Het Zuiderkwartier. En ik benaderde vrouwen uit mijn eigen groepen als de Taalclub, Vrouwenpower, maar ook via mijn collega’s zoals de Ouderkamer, Naald en Draad.”
Textiel verbindt
Iedere woensdag komen de vrouwen bijeen in het atelier van het TextielMuseum om (elkaars) textieltechnieken als haken, borduren, koorden maken te laten zien en aan te leren. Daarnaast leren ze ook elkaars cultuur en verhalen kennen.
Shirley: ”Het project heet Bindweefsel, een goed gekozen naam. Letterlijk het verbinden en samenbrengen van mensen. Figuurlijk het verbinden van culturen en textieltechnieken. Textiel verbindt, net als eten.”
Feest van herkenning
De vrouwen komen uit Syrië, Afghanistan, Marokko, Indonesië, Eritrea, Egypte en Japan. En zijn van huis uit bekend met textiele werkvormen. Ze leerden de technieken van hun moeder, oma of een familielid. Het project brengt vele herinneringen naar boven.
Shirley: “Vorige week brachten de vrouwen kledingstukken uit hun eigen cultuur mee, zoals een Sarung (nauwsluitende rok met Batikpatroon), een sari, een kaftan.
Heel leerzaam, want sommige vrouwen herkenden patronen, technieken en kleuren uit elkaars cultuur. Wist je dat bepaalde batikpatronen uit Indonesië herkenbaar zijn aan patronen uit Eritrea? Ook is het uiterlijk van bepaalde decoratieve knopen uit Marokko hetzelfde als uit Syrië. Deze ontdekking gaf bij de vrouwen een feest van herkenning.
Verhalen uit het culturele erfgoed
Vandaag maken de vrouwen passementen (decoratieve textielproducten zoals banden, franjes, koorden en galons.)
Inas uit Egypte bewondert de koorden. “Ik hou van handwerk, maar ik leer ook veel van het cultureel erfgoed van de vrouwen, welke verhalen en identiteit daarachter schuilt. Ook herken ik elementen van mijn eigen cultuur. Wist je dat de oude Egyptenaren al weefgetouwen maakten? Dat zie ik hier terug in de historische weefgetouwen van het museum”.
De Syrische Fadwa leerde het haken en breien van haar tante. Ze maakt een koord in hartvorm voor op de muur. Fadwa: “Omdat we allemaal hetzelfde maken, zie ik meer overeenkomsten dan verschillen, ook in onze cultuur”.
We willen hun verhalen koppelen aan de verhalen van textielverleden van Tilburg. Die worden verweven in de verhalen.
Petra Robben van het Stadsmuseum Tilburg inventariseert de verhalen van de vrouwen
Verbinding als een naald met een draad
Eline Ceelen, projectleider vanuit het TextielMuseum is blij met ContoudeTwern als samenwerkingspartner. Eline: 29% van de Tilburgers heeft een migratie-achtergrond en herkent zich onvoldoende in ons culturele aanbod. Met Bindweefsel verbinden we door co-creatie deze bijzondere verhalen, ambachtelijkheid, tradities en kennis van Tilburgers met een migratie-achtergrond met de vakmensen in het TextielLab en een professionele maker. Zoals een naald een verbinding maakt met een draad”.
Textielkunstenares Larissa Schepers verzorgd de sessies en leert de vrouwen bepaalde technieken, maar leert ook van de vrouwen.
Naar welk eindproduct werken ze toe? Larissa: “Dat is afhankelijk van de vrouwen, dat ligt aan het proces. Iedereen werkt aan een eigen herkenningspunt door gebruik te maken van technieken die binnen passement worden toegepast, zoals gimpen, vlechten, koorden slaan en weven. Al die textiele werkvormen worden samengesmolten tot een kunstwerk. Door gebruik te maken van abstracte vormen, die symbolen kunnen vertegenwoordigen, ontstaat er een beeldtaal die voor eenieder van de groep herkenbaar is. Die herkenbaarheid zorgt voor verbinding die in een huidige tijd ontzettend belangrijk is.
Reizende tentoonstelling
Shirley: “Het eindresultaat wordt in het TextielMuseum tentoongesteld, maar ook als een reizende tentoonstelling langs wijkcentra De Poorten, Zuiderkwartier en ’t Sant. Familieleden en vrienden kunnen het kunstwerk bewonderen en trots zijn op. Daarna wordt het werk in de collectie van het museum opgenomen.”
Eline: “Zo maken we samen een nieuw textiel kunstwerk die het “bindweefsel” van de stad gaat vormen en het verhaal vertelt van alle Tilburgers.”
Wil jij de reizende tentoonstelling bezoeken?
Houd dan onze socials in de gaten! We stellen je binnenkort graag voor aan de makers en maken snel de expositiedata bekend!